Yo mit alemen III – programme de séminaires virtuels en yiddish
יאָ מיט אַלעמען 3
אַ ריי אינטערנעץ־סעמינאַרן פֿונעם פּאַריזער ייִדיש־צענטער פֿונעם 9טן יוני ביזן 6טן יולי 2020
מיט חיהלע ביר, יצחק ניבאָרסקי, שבֿע צוקער און דוד ראָסקעס
אין אונדזערע צײַטן איז שווער זיך צו באַגעגענען פֿיזיש, נאָר דערפֿאַר קענען ייִדישיסטן פֿון דער גאַנצער וועלט אָנטייל נעמען אין אַ ווירטועלן צונויפֿטרעף (דורך דער אַפּליקאַציע „זום“). לייענען, קלערן און שמועסן צוזאַמען אויף ייִדיש – איז דאָס ניט דאָס בעסטע מיטל זיך צו פֿאַרבינדן איבער מויערן און גרענעצן ?
איר קענט זיך אײַנשרײַבן אויף דער גאַנצער פּראָגראַם אָדער אויסקלײַבן וועלכע איר ווילט פֿון די 4 סעמינאַרן (יעדער סעמינאַר באַשטייט פֿון 4 וועכענטלעכע לעקציעס פֿון אָנדערטהאַלבן שעה, דהײַנו 6 שעה פֿאַר יעדן סעמינאַר.
אַלע סעמינאַרן זײַנען אויף ייִדיש.
פּראָגראַם
1. דער ערשטער אַמעריקאַנער־ייִדישער עפּאָס : לאַנד, מענטש און מיטאָס אין „נײַערד“ פֿון י. י. שוואַרץ
סעמינאַר פֿון פֿיר לעקציעס, דינסטיק 18 ביז 19.30 אַז’ (פֿונעם 9טן ביזן 30סטן יוני)
מיט דוד־הירש ראָסקעס (ניו־יאָרק — ירושלים)
„נײַערד“ (1922-1921), דער ערשטער טייל פֿון י.י. שוואַרצעס מײַסטערווערק, קענטאַָקי, איז דער ערשטער אַמעריקאַנער־ייִדישער עפּאָס. ווי באַלד י.י שוואַרץ (1971-1885) האָט אימיגרירט קיין אַמעריקע אין 1906 האָט ער זיך אָנגעשלאָסן אין דער דער שרײַבער־ און קינסטלער־גרופּע „די יונגע“, אָבער ערשט ווען ער האָט זיך באַזעצט אין לעקסינגטאָן, קענטאָקי, אין 1918, האָט דער פּאָעט „אַנטפּלעקט אַמעריקע“. דאָרט וווּ אַלע קריסטן, ווײַסע און שוואַרצע, האַלטן טײַער דעם אַלטן טעסטאַמענט ; דאָרט וווּ דער יחיד געפֿינט זיך פּנים־אל־פּנים מיט דער בראשיתדיקער לאַנדשאַפֿט, וועט זיך צעוואַקסן אַ נײַער ייִדישער שבֿט : פֿון ליטוואַקעס און יעקעס, גרינע און היגע, פּעדלערס, קצבים, שנײַדערס, סוחרים און (דאָ און דאָרט) אַ פּאָר יונגע אידעאַליסטן. שטעלט זיך די גאָר וויכטיקע פֿראַגע : צי זענען דאָס נײַע לאַנד און לאַנדשאַפֿט אויך אַ נײַער ציון ?
פּרײַז פֿאַרן גאַנצן סעמינאַר : 60 אייראָס.
2. „די לייענערין האָט געוואַרט אויף אים“ — אײַזיק מאיר דיק און זײַנע דערציילונגען
סעמינאַר פֿון פֿיר לעקציעס, דאָנערשטיק 19 ביז 20.30 אַז’ (פֿונעם 11טן יוני ביזן 2טן יולי)
מיט יצחק ניבאָרסקי (פּאַריז)
דער ווילנער פּראָזאַיִקער אײַזיק־מאיר דיק (1814—1894) איז דער ערשטער שרײַבער אויף ייִדיש וואָס האָט געהאַט אַן אמתע לייענערשאַפֿט. זינט אַרום 1850, אַ יאָרצענדליק פֿאַר מענדעלעס אָנהייב אין ייִדיש, האָבן זײַנע דערציילונגען זיך געדרוקט אין באַזונדערע בראָשורן צו צענדליקער אַ יאָר, און האָבן זיך ברייט פֿאַרשפּרייט צווישן אַן עולם פֿאָלקסמענטשן, וואָס איז באַשטאַנען מערסטנס פֿון פֿרויען. אַזוי האָבן זיך אין גאַנג פֿון דער צײַט אָנגעקליבן הונדערטער דערציילונגען (ווי אויך אַ סך אין העברעיִש). טייל פֿון זיי זענען היסטאָרישע ; אַנדערע צילן צו פּאָפּולאַריזירן עלעמענטאַרע וויסנשאַפֿט. די בעסטע צווישן זיי צייכענען זיך אויס מיט אַ גוטמוטיקן סאַטירישן טאָן, אַן עכטער שפּראַך און אַן אַרײַנבליק אין פֿאַרשיידענע ווינקעלעך פֿון ייִדישן לעבן אין יענער צײַט. מיר וועלן לייענען „רב שמעיה אַליטער, דער גוט יום־טובֿ־ביטער“ — אַ הומאָריסטישע שילדערונג מיט אַ גרויסן ליטעראַרישן חן און עטנאָגראַפֿישן אינטערעס.
פּרײַז פֿאַרן גאַנצן סעמינאַר : 60 אייראָס.
3. צווישן צוויי וועלטן : די פֿרוי אין דער ייִדישער ליטעראַטור
סעמינאַר פֿון פֿיר לעקציעס, זונטיק 19 אַז’ ביז 20.30 אַז’ (פֿונעם 14טן יוני ביזן 5טן יולי)
מיט שבֿע צוקור (ניו־יאָרק)
ס’איז נישט קײן צופֿאַל װאָס מע רופֿט ייִדיש „מאַמע־לשון“ װײַל ס’איז אױף אַ סך אופֿנים טאַקע געװען די שפּראַך פֿון דער ייִדישער פֿרױ און מאַמע. מיר װעלן בקיצור אַרומרעדן די פֿריִיִקע געשיכטע פֿון דער ייִדישער לײענערין און שרײַבערין און דערנאָך אַריבער צו די װערק פֿון מאָדערנערע פֿרױען־מעמואַריסטן און ־פּאָעטן. די שרײַבערינס האָבן באַשריבן דאָס ייִדישע לעבן אַזױ װי זײ האָבן דאָס געזען, באַזירט אױף דעם טראַדיציאָנעלן ייִדישן שטײגער לעבן װאָס איז בײַ זײ געװען אי ענג און דריקנדיק אי טיף און שײן, און אין כּסדרדיקן צוזאַמענשטױס מיט דעם דרױסנדיקן סכּנותדיק צוציִענדיקן מאָדערנעם לעבן. כּמעט שטענדיק פֿילט מען אין זייערע ווערק דאָס ראַנגלעניש צװישן די צװײ װעלטן.
װאָך 1 : אַרײַנפֿיר : די לײענערין, תּחינות, דער פֿעמינינער אימפּולס צו מעשׂיות
װאָך 2 : אױטאָביאָגראַפֿיע : די זכרונות פֿון הינדע בערגנער און פּועה ראַקאָװסקי
װאָך 3 : דער דורות־ריס : 3 לידער — קאַדיע מאָלאָדאָװסקיס „פֿרױען־לידער“, אַנאַ מאַרגלינס „מײַן שטאַם רעדט”, רחל קאָרנס „דורות“
װאָך 4 : לידער װעגן מאַמעס און קינדער
פּרײַז פֿאַרן גאַנצן סעמינאַר : 60 אייראָס.
4. ישראל ראַבאָנס „די גאַס“
סעמינאַר פֿון פֿיר לעקציעס, מאָנטיק 18 ביז 19.30 אַז’ (פֿונעם 15טן יוני ביזן 6טן יולי)
מיט חיהלע ביר (לאָנדאָן)
ישׂראל ראַבאָן (1900–1941/2) איז געבוירן געוואָרן אין גאָוואַרטשעוו, אַ שטעטל אין פּוילן. פֿון 1902 האָט ער געלעבט אין לאָדזש. ער האָט געשריבן פּאָעזיע, פּראָזע און עסייען. אין הײַנטיקע צײַטן זענען ראַבאָנס שריפֿטן ווייניק באַקאַנט. דער סעמינאַר וועט זיך אָפּגעבן מיט עטלעכע קאַפּיטלען פֿונעם ראָמאַן די גאַס (1928). יעדעס קאַפּיטל שפּיגלט אָפּ די וואַנדערונגען פֿון אַ נע־ונדניק, אַ פֿרעמדער אויף די לאָדזשער גאַסן. ראַבאָן פֿלעכט צונויף בילדערישקייט, גראָטעסק, אייגנאַרטיקייט און באַרירט עטישע פֿראַגעס.
פּרײַז פֿאַרן גאַנצן סעמינאַר : 60 אייראָס.
Programme de séminaires en ligne organisés par la Maison de la culture yiddish du 9 juin au 6 juillet 2020
Avec Helen Beer, Yitskhok Niborski, David G. Roskies et Sheva Zucker
À défaut de pouvoir nous réunir physiquement, nous proposons aux yiddishistes du monde entier une rencontre virtuelle sur l’application Zoom. Lire, réfléchir et discuter ensemble en yiddish – quel meilleur moyen de se retrouver au-delà des murs et des frontières !
Vous pouvez vous inscrire à tout le programme, ou bien à ceux que vous voudrez des ces quatre séminaires de six heures répartis en quatre sessions d’une heure et demie.
Les séminaires se déroulent entièrement en yiddish.
Programme
- La première épopée américaine en yiddish : terre, homme et mythe dans « Nayerd » de Y. Y. Shvarts
Séminaire de quatre séances, les mardis de 18h à 19h30 (du 9 au 30 juin)
Avec David G. Roskies (New York — Jérusalem)
“Nayerd” (1921-1922), la première partie du chef-d’oeuvre de Y. Y. Shvarts Kentoki (Kentucky), est la toute première épopée yiddish-américaine. Dès que Y. Y. Shvarts (1885-1971) émigre aux États-Unis en 1906, il rejoint le groupe d’écrivains et d’artistes Di Yunge (Les Jeunes). Mais ce n’est qu’en 1918, quand il s’installe à Lexington (Kentucky), que le poète “découvre l’Amérique”. Là, où tous les chrétiens, Blancs et Noirs, ont une estime particulière pour l’Ancien Testament, où l’individu se retrouve face à face avec la nature originelle, naît une nouvelle tribu juive : celle des Litvaks et des Juifs allemands, immigrés depuis longtemps ou fraîchement arrivés, colporteurs, bouchers, tailleurs, commerçants, avec, ici et là, quelques idéalistes. Une question cruciale alors se pose : ce nouveau pays et ses paysages sont-ils la nouvelle Sion ?
Tarif : 60 €
- “La lectrice l’attendait” : Ayzik-Meyer Dik et ses nouvelles
Séminaire de quatre séances, les jeudis de 19h à 20h30 (du 11 juin au 2 juillet)
Avec Yitskhok Niborski (Paris)
Ayzik-Meyer Dik (1814-1894), le prosateur de Vilna, est le premier écrivain yiddish ayant un vrai lectorat. Depuis environ 1850, une décennie avant les débuts de Mendele en yiddish, ses nouvelles, publiées sous forme de fascicules à raison de dizaines par an, connaissent une large diffusion dans les milieux populaires et notamment parmi les femmes. Au fil des années, des centaines de nouvelles voient ainsi le jour, tant en yiddish qu’en hébreu. Certains ouvrages sont à thématique historique, d’autres sont censés populariser les sciences ; les meilleurs d’entre eux se caractérisent par un ton satirique bienveillant, un langage authentique, et donnent un aperçu de la vie juive de l’époque. Nous allons étudier “Reb Shmaye Aliter, der gut-yontev-biter”, une nouvelle humoristique remarquable par sa grâce littéraire et son intérêt ethnographique.
Tarif : 60 €
- Entre deux mondes : la femme dans la littérature yiddish
Séminaire de quatre séances, les dimanches de 19h à 20h30 (du 14 juin au 5 juillet)
Avec Sheva Zucker (New York)
Ce n’est pas un hasard si on appelle le yiddish “mame-loshn” (langue maternelle), c’est bien, et sous plusieurs aspects la langue des mères et celle des femmes. Après une présentation des lectrices et des écrivaines yiddish à partir des origines, nous passerons à des ouvrages d’auteures modernes, mémorialistes ainsi que poétesses. Les écrivaines évoquées décrivent la vie juive telle qu’elles la voient, une vie basée sur la tradition, oppressante, mais aussi empreinte de profondeur et de beauté, et en conflit incessant avec le monde moderne, dangereusement attirant. Cette confrontation entre les deux mondes est souvent perceptible dans leur œuvre.
1ère semaine : Introduction — la lectrice, prières de femmes, la femme et les contes
2ème semaine : Autobiographie — les mémoires de Hinde Bergner et de Pua Rakovski
3ème semaine : la fracture générationnelle en 3 poèmes — “Froyen-lider” de Kadye Molodovski, “Mayn shtam redt” d’Anna Margolin et “Doyres” de Rokhl Korn
4ème semaine : poèmes au sujet de mères et enfants
Tarif : 60 €
- La Rue de Yisroel Rabon
Séminaire de quatre séances, les lundis de 18h à 19h30 (du 15 juin au 6 juillet)
Avec Helen Beer (Londres)
Yisroel Rabon (1900-1941/2) est poète, prosateur et essayiste. Né à Govartshev, une bourgade de Pologne, il habite Lodz à partir de 1902. De nos jours, ses écrits sont peu connus. Au cours du séminaire, nous étudierons quelques chapitres de son roman Di gas (La Rue, 1928). Chaque chapitre reflète les errances d’un vagabond, étranger dans les rues de Lodz. Rabon mêle le pittoresque, le grotesque, l’originalité, ainsi que des questions éthiques.
Tarif : 60 €
Renseignements : talmidim@yiddishweb.com
Étudiants en difficultés financières peuvent demander une bourse : stipendyes@yiddishweb.com
Advanced Online Seminars Offered by the Paris Yiddish Center, June 9 to July 6, 2020
With Helen Beer, Yitskhok Niborski, David G. Roskies and Sheva Zucker
At a moment when we cannot yet come together in person, we are pleased to be able to offer Yiddishists around the world an opportunity to convene virtually via Zoom. Let’s read, think, and discuss together in Yiddish — what better way to connect with one another beyond walls and borders ?
You may sign up for one, two, three, or all four of the seminars. Each seminar comprises four 90-minute sessions, for a total of 6 hours over the course of four weeks.
The seminars will take place entirely in Yiddish.
Program
The First American Yiddish Epic : Land, Man and Mythos in “Nayerd” by Y. Y. Shvarts
Tuesdays from 6 p.m. to 7:30 p.m., Paris time (June 9 to 30)
With David G. Roskies (New York — Jerusalem)
“Nayerd” (1921-1922), the first segment of Y. Y. Shvarts’s masterpiece Kentoki (Kentucky), is the very first Yiddish-American epic. When Y. Y. Shvarts (1885-1971) immigrated to the United States in 1906, he joined the school of writers and artists known as Di Yunge. But it was not until 1918, when he moved to Lexington, Kentucky, that the poet “discovered America.” There where Christians, both white and black, held the Old Testament in esteem, there where the individual found himself face to face with primordial nature — would serve as the birthplace of a new Jewish tribe, made up of German Jews and Litvaks, established immigrants and new arrivals, peddlers, butchers, tailors, merchants, and, here and there, a few young idealists. The crucial question : would this country and its landscapes prove to be a new Zion ?
Price : 60 €
“Long Awaited by the Female Reader” : Ayzik-Meyer Dik and His Short Stories
Thursdays from 7 p.m. to 8:30 p.m., Paris time (June 11 to July 2)
With Yitskhok Niborski (Paris)
Ayzik-Meyer Dik (1814-1894), a prose writer from Vilna, was the first Yiddish writer to enjoy a significant number of readers. Beginning in about 1850, a decade before Mendele’s debut, Dik published dozens of short stories in booklet-form each year. The booklets rapidly attained a mass readership, especially among women. Over the years, Dik published hundreds such stories in both Yiddish and Hebrew, including works with historical or popular-science themes. The best of these stories are characterized by a benevolent satirical tone, richly idiomatic prose, and insight into various corners of Jewish life in Dik’s era. We will read the story “Reb Shmaye Aliter, der gut-yontev-biter,” a humorous depiction remarkable for its literary charm and ethnographic interest.
Price : 60 €
Between Two Worlds : Women in Yiddish Literature
Sundays from 7 p.m. to 8:30 p.m., Paris time (June 14 to July 5)
With Sheva Zucker (New York)
It is no coincidence that Yiddish is referred to as “mame-loshn” (the mother tongue), because it was indeed in many respects the language of mothers and of Jewish women more broadly. After an introduction to the early history of female readers and writers of Yiddish, we will continue on to works by modern authors, both memoirists and poets. These writers described Jewish life as they saw it : based in a traditional way of life that was simultaneously oppressive and full of depth and beauty, and which was in ceaseless conflict with the dangerous, foreign attractions of modern life — a confrontation between two worlds that is nearly always reflected in the themes of their work.
1st week : Introduction — The female reader, women’s Yiddish liturgy, the feminine impulse for storytelling
2nd week : Autobiography — The memoirs of Hinde Bergner and Puah Rakovski
3rd week : The Generational Divide in Three Poems — “Froyen-lider” by Kadye Molodovski, “Mayn shtam redt” by Anna Margolin and “Doyres” by Rokhl Korn
4th week : Poems about Mothers and Children
Price : 60 €
The Street by Yisroel Rabon
Mondays from 6 p.m. to 7:30 p.m., Paris time (June 15 to July 6)
With Helen Beer (London)
Yisroel Rabon (1900-1941/2) was born in the shtetl of Govartshev in Poland. Beginning in 1902 he lived in Łódź. He was a poet, prose writer, and essayist who is too little-known today. During the seminar, we will explore several chapters of his novel Di gas (The Street, 1928). Each chapter depicts various aspects of the wanderings of a vagabond, a stranger traversing the streets of Lodz. Rabon mixes the picturesque with the grotesque and the idiosyncratic, touching upon ethical questions along the way.
Price : 60 €
Questions : talmidim@yiddishweb.com
Students with limited financial resources are encouraged to apply for a scholarship : stipendyes@yiddishweb.com
