La chaîne d’or : Yitskhok-Leybush Peretz et son héritage littéraire
Saison culturelle et exposition en partenariat avec la Bibliothèque de la Communauté juive de Zurich et le Centre d’études juives de l’Université de Bâle.
Au cours d’une carrière littéraire en yiddish qui n’a duré que 27 ans (1888–1915), Yitskhok-Leybush Peretz produisit une oeuvre considérable : prose, poésie, pièces de théâtre, textes critiques. L’un des trois classiques fondateurs de la littérature yiddish moderne avec Mendele Moykher-Sforim et Sholem-Aleykhem, il fut aussi le mentor de toute une génération d’auteurs et d’artistes qui voyaient en lui un guide spirituel. Constamment à la recherche de nouvelles formes, nourri de littérature européenne aussi bien que de tradition juive, cet auteur à la vision prophétique fut parmi les premiers écrivains yiddish à avoir embrassé les idées socialistes. Il fut également le premier à annoncer – dès 1906 – leurs dérives autoritaires. Aussi amorça-t-il un virage de l’idéologique vers le spirituel qui continue d’interpeller les lecteurs d’aujourd’hui. Ses drames puissants aident à appréhender nos perplexités contemporaines. Ses nouvelles sont une source inépuisable de beauté.
Organisée à l’occasion du centième anniversaire de sa mort, l’exposition « La chaîne d’or : Yitskhok-Leybush Peretz et son héritage littéraire » inscrit la carrière littéraire de Peretz dans le monde qui l’entoure, mettant en évidence l’impact de l’auteur sur les créateurs de son temps ou ceux qui suivirent. Gravures d’artistes pour des éditions originales, nombreuses éditions des oeuvres de l’auteur et ouvrages critiques à leur sujet complètent cette exposition.
די גאָלדענע קייט : י. ל. פּרץ און זײַן ליטעראַרישע ירושה
אַ קולטורעלער סעזאָן און אַן אויסשטעלונג אין צוזאַמענאַרבעט מיט דער ביבליאָטעק פֿון דער ייִדישער קהילה אין ציריך און מיטן צענטער פֿאַר ייִדישע לימודים אין דער באַזעלער אוניווערסיטעט.
אין די בלויז 27 יאָר וואָס ער האָט געשאַפֿן ווי אַ ייִדיש־שרײַבער (1888—1915), האָט יצחק־לייבוש פּרץ אַוועקגעשטעלט מיט זײַן ווערק אין פּראָזע, פּאָעזיע, טעאַטער און קריטיק אַ ירושה לדורות. לעבן מענדעלע מוכר־ספֿרים און שלום־עליכם ווערט ער פֿאַררעכנט ווי איינער פֿון די דרײַ „קלאַסיקער” – „דער פֿאָטער פֿון דער ייִדישער ליטעראַטור”. אַחוץ זײַן ליטעראַריש ווערק און רעדאַקציאָנעלער אַרבעט האָט פּרץ אויסגעהאָדעוועט אַ גאַנצן דור ייִדישע מחברים און קינסטלער, וואָס האָבן אין אים געזען אַ גײַסטיקן מדריך.
אַן אייביקער עקספּערימענטאַטאָר מיט נײַע פֿאָרמען און אויסדרוק־מיטלען, האָט פּרץ געשעפּט אינספּיראַציע אי פֿון דער מאָדערנער אייראָפּעיִשער ליטעראַטור אי פֿון דער ייִדישער טראַדיציע. ער איז געווען פֿון די ערשטע גרויסע ייִדישע שרײַבער וואָס האָבן אויסגעדריקט אין זייער ווערק סאָציאַליסטישע אידעען — און שוין אין 1906 איז ער געווען באַוווּסטזיניק וועגן זייערע סכּנות. איז ער אַוועק פֿון דער אידעאָלאָגיע צו גײַסטיקייט און אַזוי אַרום בלײַבט זײַן ווערק פֿאַרכאַפּנדיק פֿאַרן הײַנטיקן לייענער. זײַנע שטאַרקע דראַמאַטישע ווערק זענען נאָך אַלץ אַקטועל בנוגע די הײַנטצײַטיקע פֿראַגעס. פּרצעס דערציילונגען זענען אַן אייביקער קוואַל פֿון שיינקייט. לכּבֿוד זײַן 100סטן יאָרצײַט אָרגאַניזירט דער פּאַריזער ייִדיש־צענטער – מעדעם־ביבליאָטעק אַן אויסשטעלונג : „די גאָלדענע קייט : י. ל. פּרץ און זײַן ליטעראַרישע ירושה”. די אויסשטעלונג וועט באַטראַכטן פּרצעס לעבן און ווערק און די באַציִונגען צווישן אים און זײַן ליטעראַרישן נאָכוווּקס. זי ווערט באַגלייט מיט די פּרעכטיקע בילדער וואָס קינסטלער האָבן געשאַפֿן צו אילוסטרירן פּרצעס ווערק. מען וועט אויך קענען באַקוקן פֿאַרשיידענע אויסגאַבעס פֿון זײַנע ביכער און אַרבעטן וואָס מע האָט וועגן אים אָנגעשריבן.
Concours | קאָנקורס
La Maison de la culture yiddish – Bibliothèque Medem en partenariat avec la Bibliothèque de la Communauté juive de Zurich et le Centre d’études juives de l’université de Bâle organise un concours d’écriture sur le thème suivant : imaginez une autre fin pour la nouvelle de Peretz « Oyb nisht nokh hekher ». Le meilleur texte sera mis en espace pour une représentation en public.
דער פּאַריזער ייִדיש־צענטער — מעדעם־ביבליאָטעק אָרגאַניזירט אין צוזאַמענאַרבעט מיט דער ביבליאָטעק פֿון דער ייִדישער קהילה אין ציריך און מיטן צענטער פֿאַר ייִדישע לימודים אין באַזעלער אוניווערסיטעט אַ בשותּפֿותדיקן קאָנקורס : אָנשרײַבן אַ נײַעם סוף צו פּרצעס דערציילונג „אויב נישט נאָך העכער“. די בעסטע שאַפֿונג וועט מען אינסצעניזירן און שטעלן אויף דער בינע.
Appuyez ici pour télécharger l’histoire « Oyb nisht nokh hekher » dont nous avons enlevé la fin. Ecrivez une fin à l’histoire et envoyez-la à peretz@yiddishweb.com. Nous vous encourageons à écrire cette fin en yiddish, mais vous pouvez aussi l’écrire en français, en allemand, en anglais et en hébreu.
Avec le soutien de la Fondation du Judaïsme Français
